Sri Lanka'nın Bağımsızlığının 76. Yıldönümü münasebetiyle, Sri Lanka Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi Saranya Hasanthi Urugodawatte Dissanayake, Sri Lanka'nın hareketli Asya ekonomisinde ihracat ve yatırımı artırmak için tanınmış bir kaynak destinasyonu ve enerjik bir paydaş olduğunu belirtti.
TÜRKİYE İLE İKİLİ İLİŞKİLER
Sri Lanka Ankara Büyükelçiliğinden yapılan yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İkili ilişkiler, yatırım ortamlarının şekillendirilmesi açısından hayati önem taşıyor ve Sri Lanka'nın diplomatik çalışmaları potansiyel yatırımcılara önemli avantajlar sağlıyor. İkili ilişkiler, karşılıklı yarar sağlayan ticaret anlaşmalarına, yatırım teşviklerine ve düzenleyici çerçevelere imkan sağlayan güven ve işbirliği ortamını teşvik etmektedir.
Sri Lanka ve Türkiye, Tarihi Deniz İpek Yolu dönemine kadar yüzyıllar öncesine dayanan köklü bir ilişkiyi paylaşmaktadır. Türkiye, 1948 yılında bağımsızlığını kazandığından bu yana, Ankara ve Kolombo'da karşılılı kurulan Büyükelçiliklerle kararlı bir diplomatik ortak olmuştur.
2023 yılında her iki ülke de diplomatik ilişkilerin 75. yıl dönümünü kutlamış, Türkiye'nin Cumhuriyetin kuruluşunun 100. Yılı ve Sri Lanka'nın da bağımsızlığının 75. yıl dönümüne denk gelen önemli bir dönüm noktasına imza atmıştır. Bu tarihi günün anısına 8 Aralık 2023 tarihinde Ankara ve Kolombo'da özel anma pulları basılmıştır. Türk Hava Yolları'nın 30 Ekim 2023 tarihinden itibaren İstanbul ile Kolombo arasında direkt uçuş düzenlemeye başlaması, başta turizm sektörü olmak üzere ikili işbirliklerinde yeni ufuklar açtı.
Pek çok Türk için Sri Lanka uzak bir ülke gibi görünebilir ancak iki ulus yüzyıllar boyunca, özellikle de zor dönemlerde istikrarlı ilişkilere sahip oldu. Türkiye, 2004 yılında Hint Okyanusu'ndaki Tsunami nedeniyle ülkenin kıyı bölgeleri harap olduğunda 450 konut inşa ederek ve Sri Lanka'nın hava olaylarının olumsuz etkileriyle karşı karşıya kaldığı başka pek çok durumda yardımlarıyla destek sağlamıştır. Benzer şekilde geçtiğimiz yıl Türkiye'nin güneydoğusu depremle yerle bir olurken, Sri Lanka hükümeti ve halkı her türlü maddi destekle dayanışma içinde oldu. Ayrıca Sri Lanka Ankara Büyükelçiliği, Ankara'da yerleşik diplomatik kurumlardan kaynak sağlanmasına öncülük ederek AFAD'a 123,500 TL bağışta bulundu. Bu girişimler, iki ülkenin coğrafi olarak birbirinden uzak algılanmasına rağmen, zor zamanlarında her iki ülkenin de dayanışma içinde birbirine kucak açtığını ve mümkün olan her şekilde destek verdiğini gösteriyor.
SRİ LANKA’DA YATIRIM
Asya, Avrupa ve Orta Doğu'daki ülkelerle bağları geliştirmeye yönelik aktif çabalarıyla Sri Lanka, kendisini cazip bir yatırım hedefi olarak konumlandırdı. Sri Lanka'ya yatırım yapmak, dinamik ekonomik yapısı, stratejik coğrafi konumu ve çeşitli sektörlerdeki potansiyeli nedeniyle hem bölgesel hem de küresel olarak büyük önem taşıyor. Asya'nın dışına, Uzak Doğu'ya, Avrupa'ya ve Amerika'ya giden ana nakliye yollarının kavşağında yer alan Sri Lanka'nın stratejik konumu, ülkeyi uluslararası ticaret için çok önemli bir merkez haline getirmektedir. Güney Asya'nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olan ülke, yabancı yatırımcılara büyüme fırsatlarıyla dolu canlı bir pazar sunuyor. Üst düzey konteyner limanı, hava taşımacılığı merkezi, altyapı gelişimine olan bağlılığı, zengin doğal kaynakları ve vasıflı iş gücü cazip bir yatırım hedefi olarak Sri Lanka’nın cazibesini artırıyor. Sri Lanka, Hindistan alt kıtasına yakınlığıyla Güney Asya'daki 1.9 milyar nüfuslu bir pazara açılan kapı görevi görüyor ve bu özellik de ülkeyi bölgede tercih edilen bir yatırım noktası haline getiriyor.
SRİ LANKA'YA NEDEN ŞİMDİ YATIRIM YAPMALISINIZ?
EKONOMİK POTANSİYEL
Sri Lanka'nın ekonomik potansiyeli, turizm, imalat, tarım, yüksek öğrenim, yenilenebilir enerji, tekstil ve hazır giyim, toplu taşıma, Bilişim ve İletişim Teknolojisi/İş Süreçlerinde Dış Kaynak Kullanımı gibi hizmetlerde yaşanan önemli büyümenin etkisiyle yatırımcılara zengin fırsatlar sunmaktadır. Hint Okyanusu'ndaki önemli nakliye rotaları üzerindeki stratejik konumu Sri Lanka’yı hem bölgesel hem de küresel pazarlara erişim sunan ideal bir ticaret ve yatırım merkezi haline getiriyor. Ülkenin vergi teşvikleri, kolaylaştırılmış düzenlemeler ve altyapı geliştirme projeleri dahil olmak üzere iş dünyası yanlısı politikaları, genç ve eğitimli bir işgücüyle birleştiğinde, Sri Lanka'da faaliyet göstermek isteyen işletmelere rekabet avantajı sağlıyor.
Benzersiz Serbest Ticaret Anlaşmaları, uluslararası yatırımcılar için geniş pazar erişimi sağlar. Sri Lanka, dünya çapındaki önemli ticaret ortaklarıyla pazar erişimine öncelik vererek açık ticareti taahhüt etmektedir. 2018 yılında Singapur ile yapılan serbest ticaret anlaşması 650 milyonluk daha geniş Asya pazarını açmasıyla bu cephede önemli bir ivme oluşturdu. Bunun yanı sıra Tayland ile karlı bir serbest ticaret anlaşmanın sonuçlandırılmasının ileri aşamalarında olunması da Sri Lanka - Çin serbest ticatet anlaşmasının tamamlanmasına yönelik ilgiyi yeniden canlandırmıştır. Sri Lanka aynı zamanda AB ve Birleşik Krallık'a 6.000'den fazla ürün grubuna sıfır gümrüklü erişim sağlayan AB GSP+'dan (450 milyon hacimli bir pazar ve Birleşik Krallık GSP+) faydalanmaktadır. Ayrıca Sri Lanka, hem Hindistan hem de Pakistan ile serbest ticaret anlaşmaları olan tek ülkedir (1,6 milyar tüketiciden oluşan birleşik pazara vergisiz erişim). Yakınlık ve pazara erişim açısından bu benzersiz konum, Güney Asya'da benzersiz olmaya devam ediyor.
Büyük küresel oyuncularla Serbest Ticaret Anlaşmalarının devam eden gelişimi, Sri Lanka'nın ekonomik reforma olan bağlılığını daha da güçlendiriyor, yatırımcılara önemli pazarlara kritik erişim olanağı sunuyor ve ülkeyi Güney Asya'da uzun vadeli büyüme ve çeşitlilik için umut verici bir hedef olarak konumlandırıyor.
JEOPOLİTİK ÖNEM
Hint Okyanusu'ndaki önemli uluslararası nakliye yollarının kavşağında yer alan Sri Lanka, potansiyel yatırımlar için önemli avantajlar sağlıyor. Doğu ile Batı'yı birbirine bağlayan önemli bir deniz kapısı olarak stratejik bir konuma sahip olan ülke, özellikle lojistik, ulaştırma ve ticaret altyapısı gibi sektörler açısından avantajlıdır. Sri Lanka'daki yatırımcılar, malların Asya, Afrika ve Orta Doğu'da hareketini kolaylaştıran hayati bir aktarma merkezi olma rolünü güçlendirebilir.
Adanın stratejik konumu, onu bölgesel operasyonlar için cazip bir üs haline getiriyor ve yatırımcıların Güney Asya ve ötesindeki gelişmekte olan pazarlara erişmesine olanak tanıyor. Hükümetin yabancı yatırımı çekmeye ve ticareti teşvik etmeye yönelik aktif politika takibi, kilit küresel oyuncularla stratejik ortaklıklarla birleştiğinde, Sri Lanka'nın birbirine bağlı bir dünyada uzun vadeli yaşayabilirlik ve büyüme fırsatları sunan çekici bir destinasyon olarak konumunu güçlendiriyor.
ALTYAPI GELİŞTİRME
Sri Lanka'daki altyapı gelişimi, çeşitli sektörlerde elverişli bir ortam yaratarak yatırımcılara cazip faydalar sunuyor. Hükümetin ulaşım ağlarını, enerji tesislerini ve telekomünikasyon sistemlerini iyileştirmeye odaklanması, bağlantıyı geliştirip lojistik maliyetleri azaltarak ekonomik büyümeyi teşvik ediyor ve yerli - yabancı yatırımı çekiyor.
Modernize edilmiş altyapı verimliliği, üretkenliği ve rekabet gücünü artırarak genel olarak iyileştirilmiş bir iş ortamını teşvik eder. Yatırım fırsatları, inşaat ve mühendislik gibi sektörlere fayda sağlayan yan ürün ve hizmetleri de kapsamaktadır. Sağlam altyapı aynı zamanda turizm, imalat ve ticaret gibi kilit sektörleri de destekleyerek yeni pazarların ve gelir akışlarının önünü açmaktadır.
Yenilenebilir enerji projeleri ve çevre dostu ulaşım sistemleri gibi küresel trendlerle uyumlu sürdürülebilir girişimler, sosyal sorumluluk sahibi yatırımcıları cezbetmektedir. Devam eden altyapı gelişimi yalnızca vatandaşların yaşam kalitesini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda Sri Lanka'nın büyüme yörüngesinden ve gelişen pazar potansiyelinden yararlananlara kazançlı yatırım fırsatları da sunuyor.
PAZARLARIN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ
Sri Lanka'da pazar çeşitlendirmesi, geleneksel pazarlara bağımlılığa karşı küresel genişleme ve risk azaltma arayışında olan yatırımcılara önemli faydalar sunuyor. Ülkenin Güney Asya'daki stratejik konumu, SAARC, BIMSTEC ve IORA gibi bölgesel kuruluşlara erişimle birleştiğinde, çeşitli tüketici pazarlarından yararlanma fırsatları sunuyor.
Sri Lanka'ya yatırım yapmak yalnızca büyüyen iç pazara erişim sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda komşu bölgelere açılan bir kapı görevi görerek şirketlerin Hindistan, Bangladeş ve Pakistan gibi ülkelere mal ihraç etmesine de olanak tanıyor. Bu strateji müşteri tabanlarını çeşitlendirmekte ve tek bir pazara olan bağımlılığı azaltmaktadır.
Sri Lanka'nın Çin, Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerle yaptığı ticaret anlaşmaları tarife avantajları sunarak pazar erişimini kolaylaştırıyor ve küresel olarak ürün rekabet gücünü artırıyor. Ülkenin büyüyen orta sınıfı ve artan tüketici harcama gücü, perakende, tüketim malları ve konaklama sektörlerindeki yatırımcılar için cazip fırsatlar yaratıyor. Sri Lanka'da pazar çeşitlendirmesi yalnızca yeni fırsatlara kapı açmakla kalmıyor, aynı zamanda yatırımcıların diğer bölgelerdeki piyasa oynaklığı ve ekonomik belirsizliklerle ilişkili riskleri azaltmalarına da yardımcı oluyor.
KAYNAK ERİŞİMİ
Sri Lanka'daki kaynaklara erişim, çeşitli sektörlerdeki yatırımcılara önemli faydalar sağlayarak, yatırımcıların ülkenin doğal zenginliklerinden yararlanmalarına ve ekonomik büyümeye katkıda bulunmalarına olanak tanıyor. Değerli taşlar, mineraller, balıkçılık ve tarım ürünleri de dahil olmak üzere zengin bir kaynak yelpazesine sahip olan Sri Lanka, yatırım için kazançlı fırsatlar sunuyor.
Değerli taş endüstrisinde yatırımcılar, ülkenin yüksek kaliteli safir ve yakut konusundaki itibarından yararlanabilir, madencilik faaliyetleri kurabilir veya kesme ve cilalama gibi katma değerli faaliyetlere girişebilir. Balıkçılık sektörü, Sri Lanka'nın balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği ve deniz ürünleri işlemeyi destekleyen geniş kıyı şeridi ile önemli bir potansiyel sunmaktadır.
Verimli topraklardan ve uygun iklim koşullarından yararlanan tarım sektörü, çay, kauçuk ve baharat gibi mahsullerin yanı sıra tarımsal işleme ve ihracatta da yatırım yolları açıyor.
Yerli ve uluslararası yatırımcılar arasındaki stratejik ortaklıklar, kaynak yönetimi uygulamalarını geliştirebilir, teknolojik inovasyonu teşvik edebilir ve hem yatırımcılar hem de yerel topluluklar için ortak refahı ve uzun vadeli büyümeyi teşvik ederek faydaların adil dağılımını sağlayabilir.
TURİZM SEKTÖRÜNDE POTANSİYEL
Sri Lanka'nın turizm potansiyeli, çeşitli doğal manzaraları, zengin kültürel mirası ve sıcak misafirperverliği ile konaklama endüstrisindeki gelişen işletmeler için verimli bir zemin sunmaktadır. Her yıl milyonlarca ziyaretçiyle gelişen turizm sektörü, lüks tatil köyleri, butik oteller ve çevre dostu pansiyonlar dahil olmak üzere bir dizi yatırım fırsatı sunuyor.
Yatırımcılar ayrıca kesintisiz seyahat deneyimleri için bağlantıyı geliştirmek amacıyla havalimanları, limanlar ve karayolu ağları gibi ulaşım altyapısının geliştirilmesinden de yararlanabilirler. Macera turizmi, yaban hayatı safarileri, kültürel turlar ve sağlıklı yaşam inzivaları gibi turizmle ilgili faaliyetlere yapılan yatırımlar, sürükleyici gezgin deneyimlerine katkıda bulunur ve gelir üretir.
Restoranlar, perakende satış mağazaları, tur operatörleri ve eğlence mekanları dahil olmak üzere yan hizmetler, turist akışından yararlanarak yerel istihdam yaratılmasına ve ekonomik büyümeye katkıda bulunmaktadır. Sri Lanka'nın turizm potansiyelinden yararlanmak, yalnızca cazip yatırım getirileri sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma, çevre koruma ve toplumun güçlendirilmesinde önemli bir rol oynayarak gelecek yıllarda canlı ve dirençli bir turizm ekosisteminin desteklenmesini de sağlar.
Bir Türk vatandaşı olan Sayın Mahmut Uluer'in, sıcak hava balonunun Sri Lanka'ya tanıtılmasında öncü bir rol oynadığını ve modern zamanlarda ülkedeki ilk önemli Türk yatırımlarından biri olduğunu vurgulamakta fayda var. Bu ilk girişimden bu yana sürekli olarak ilerleme kaydetmiş ve şu anda da Sri Lanka'daki ticari faaliyetlerini genişletme aşamasındadır.
İKLİM DİRENCİNE YÖNELİK MAVİ - YEŞİL YATIRIM BEKLENTİLERİ
Sri Lanka'da iklim değişikliği ve çevrenin korunmasına yönelik girişimler, uzun vadeli refah, çevre yönetimi ve sosyal refaha odaklanan yatırımcı dostu bir ortam yaratıyor.
Sri Lanka, 2019 yılında bile küresel kümülatif katkısı %0,03 olan kişi başına düşen sera gazı emisyonlarının düşük olmasına rağmen, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmaya yönelik girişimleri aktif olarak hayata geçirerek yeşil teknolojiler, yenilenebilir enerji ve çevre dostu altyapı projelerine yatırım fırsatları sunuyor. Güneş ve rüzgar enerjisindeki kapasite fazlası, daha fazla yatırım potansiyeli sağlayarak Sri Lanka'nın yenilenebilir enerji hedefleriyle uyumlu hale geliyor ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik küresel çabalara katkıda bulunuyor.
Dünya Ekonomik Forumu'nda konuşan Başkan Ranil Wickremesinghe, turizm, tarımsal modernizasyon ve yenilenebilir enerjiyi yeni yatırımları çekmek için kilit sektörler olarak tanımladı, yeşil teknolojinin önemini vurguladı ve ülkenin kalkınma stratejisinde iklim kaygılarını ele aldı.
Sri Lanka, hindistansakızı ağacı, ormanlar ve sulak alanlar gibi ekosistemlerin korunmasına yönelik yatırımları çekmekte ve toplumun iklim değişikliğine karşı direncini artıran Kurumsal Sosyal Sorumluluk projeleri aracılığıyla yatırımcılara yollar sunmaktadır. Sürdürülebilir tarım, organik tarım ve tarımsal ormancılıktaki fırsatlar kırsal geçim kaynaklarını destekliyor, gıda güvenliğini iyileştiriyor ve küresel iklim değişikliğine dayanıklılık çabalarına katkıda bulunuyor.
Ülke, yeşil bina teknolojileri, atık yönetimi ve su tasarrufu, enerji verimliliğinin teşvik edilmesi, kirliliğin azaltılması ve toplum refahının arttırılmasına yönelik yatırımları memnuniyetle karşılamaktadır. Yatırımları iklim değişikliğini hafifletme ve çevresel sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu hale getirmek yalnızca finansal getiri sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kurumsal sorumluluğu da gösterir, itibarı artırır ve çevreye duyarlı tüketicilerin yönlendirdiği pazarlara erişim sağlar.
SRİ LANKA'NIN DÜNYAYA EŞSİZ İHRACATI
Sri Lanka, niş pazarları hedefleyen benzersiz yüksek kaliteli ürün profiliyle büyük çaplı ihracatlarda öne çıkıyor. Seylan çayının önde gelen ihracatçısı olarak tanınan ülkenin asırlık geleneği, çayın farklı tadı, aroması ve özgünlüğü dünya çapında tanınmasını sağlar. Sri Lanka'daki değerli taş endüstrisi, özellikle olağanüstü kaliteleriyle bilinen safir, yakut ve ay taşı gibi enfes değerli taşlarıyla uluslararası beğeni topluyor.
Tanınmış markalar için üretim yapan Sri Lanka'nın hazır giyim ve tekstil sektörü, iç giyim ve spor giyim de dahil olmak üzere, hassasiyet ve detaylara önem verilerek etik değerlere sadık kalınarak üretilen giysilerde uzmanlaşmıştır. Sri Lanka onlarca yıldır Victoria's Secret, PINK, NIKE, lululemon, Calvin Klein, Gap, Athlete ve Marks & Spencer gibi markalar için üretim yapmaktadır.
Ülkenin tarçın, biber ve karanfilden oluşan baharat ihracatı, Sri Lanka mutfağının dünya çapında özgün olan bir lezzetini sunuyor. Sri Lanka, çay, değerli taşlar, giysi ve baharatları kapsayan seçkin ihracatıyla, zengin mirası, benzersiz kalitesi ve kalıcı çekiciliğiyle küresel pazarda benzersiz bir konuma sahiptir.
SONUÇ
Sri Lanka, Sri Lanka Rupisi ile başlıca para birimleri arasındaki döviz kurunun istikrar kazanmasıyla kademeli olarak mali krizden kurtulmaya başlıyor. IMF ve kreditörlerle devam eden müzakereler verimli geçiyor. Hükümetin, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin yeniden yapılandırılması ve vergi sisteminin elden geçirilmesi dahil olmak üzere ileriye dönük reformlarının, yenilikçi teşvikler yoluyla daha fazla yatırımcı çekmesi bekleniyor.
Ülke, sağlık, ilaç, yiyecek ve içecek endüstrileri için geniş bir potansiyel sunan değerli mineral ve biyolojik kaynaklara sahiptir. Sri Lanka'nın kendi kara alanından sekiz kat daha büyük olan geniş Münhasır Ekonomik Bölgesi, sürdürülebilir keşif için keşfedilmemiş fırsatlar sunuyor. Sri Lanka'nın bir turizm destinasyonu olarak artan popülaritesi, konaklama sektöründe ve ilgili hizmetlerde yatırım fırsatları yaratmaktadır. Bilişim ve İletişim Teknolojisi/İş Süreçlerinde Dış Kaynak Kullanımı sektörü ülkenin vasıflı işgücünü sergiliyor. Yatırım beklentileri aynı zamanda tarımın modernleştirilmesini, güneş ve rüzgar enerjisinden yararlanılmasını, enerji açısından verimli toplu taşımacılığın geliştirilmesini, tekstil ve hazır giyim imalatını ve yüksek öğretim kurumlarının kurulmasını da kapsamaktadır.
Potansiyel Türk yatırımcılara Sri Lanka'yı ziyaret etmeleri, misafirperverliğini deneyimlemeleri ve iş ekosistemini daha iyi anlamaları için bir davet ediyoruz. Henüz yapmadıysanız, şimdi Sri Lanka'ya yatırım yapmak için uygun bir zaman.”
