Şüheda PARTAL
Adalet Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği, arsa, tarla, konut, işyeri gibi tüm taşınmazların alım-satımındaki hareketlilik nedeniyle tapu dairelerinde oluşan yoğunluğu azaltmak için, devir işlemlerinin noterlerde de yapılmasının önünü açacak bir uygulama üzerinde bir süredir hazırlık yapılıyordu. Adalet Bakanı Sayın Yılmaz Tunç’un 4 Temmuz’da Ankara'daki bir noterlikte gerçekleştirdiği ilk işlemle uygulama hayata geçmiş oldu. Yeni düzenleme kapsamında taşınmaz satışları ve kiralama işlemleri noterler aracılığıyla gerçekleştirilebilecek. Bu sayede tapu işlemlerinin daha hızlı ve güvenli bir şekilde tamamlanması sağlanacak.
BAŞVURULAR E-DEVLET VE NOTERLER BİRLİĞİ SİTESİNDEN YAPILIYOR
Kemer 2.Noteri Büşra Pehlivan, yeni uygulama hakkında bilgilendirmede bulundu. Pehlivan, şu bilgileri verdi:
“Bu uygulama, tapu dairelerindeki yoğunluğu azaltacak ve vatandaşlara alternatif bir seçenek sunacak. Sözleşmelerin düzenlenmesi için e-randevu sistemi kullanılacak ve vatandaşlar başvurularını e- Devlet üzerinden ya da Türkiye Noterler Birliği'nin internet sitesindeki 'e-randevu/başvuru' uygulaması üzerinden işlem yapmak istediği noterliği seçerek başvuruda bulunacak. Noterler Birliği Bilgi Sistemi'ne (TNBBS), tarafların bilgileri, taşınmazın rayiç bedeli, kimlikler ile taraflar arasında belirlenen satış bedeli gibi bilgiler işlenecek ve belgeleri oraya yüklenecek. Yani tapunun istediği bütün bilgi ve belgeleri oraya yüklüyorlar aynı tapuda olduğu gibi.
EKSİKLİK VARSA BEKLETMEYE ALIYORUZ
Sonra randevu istiyorlar. Sistem üzerinden başvuruyu gördükten sonra biz randevu evraklarını inceliyoruz, evraklarda bir eksiklik yoksa randevuyu oluşturuyoruz. Evraklarda eksiklik varsa sistem üzerinden başvuruyu bekletmeye alıyoruz ve taraflardan eksik evrakları istiyoruz. Evrakları getirdikleri zaman yeniden kaldığı yerden devam ediyoruz. Ve noter uygun gördüğü makul bir sürede randevu veriyor. İşlem süresi de verilecek evrakların hazır olmasına bağlı. Yani evraklar hazırdır, noterde müsaittir bir gün sonra yapar, ertesi günü yapar. Artık noterin iş yüküne bağlı, tamamen onun araştırmasına bağlı.
İSTEDİĞİ NOTERİ SEÇEBİLİYOR
Şimdi burada bir tane tapu müdürlüğü var ama, 2 tane de noterlik var. Bazı yerlerde 20 noterlik var. Yani tapu bir tane ama her ilçede her yerde ama noterlik sayısı fazla. Böyle olunca da işlerin çabuk yürümesi açısından bence bu güzel bir uygulama. Zaten randevu alınırken de istediği noterliği seçebiliyor. Hangi noterliği istiyorsa vatandaşlar orayı tercih edebiliyor.
HERHANGİ BİR NOTERLİKTE SATIŞI YAPILABİLECEK
Birde başka bir şey daha var. Türkiye’nin istediği yerindeki mülkü o tapuda ya da o noterlikte satabiliyor. Yani öyle yetki verilmesi şu bu gerekmiyor. Tapuda yetki gönderilmesi ve iki kat ücret ödeniyor. Tapuda yetki gönderildikten sonra bazı ücretler iki kat yatıyor. Ama noterlikte öyle değil, yani ister Kemer’deki bir taşınmaz satışı olsun isterse Hakkari’de, ister İstanbul’da olsun burada herhangi bir noterlikte satışı yapılabilecek.
ÖDEMELER BANKAYA
Eskiden tapuda sadece satış işlemi yapılıyordu. Şimdi satış noterlik yapacak, satış sözleşmesini hemen tapuya bildirimde bulunacak, onlar da yevmiye ve tescil numarasını noterliğe gönderecek. Noterlik yevmiye ve tescil numarasını aldıktan sonra sözleşme ile birlikte makbuzu kesecek. Tapu belgesini de noter verecek. Yapılacak ödemeyi de bankaya yapacak. Noterlik, döner sermaye ücreti, harcı ve damgası gibi her şeyini bankaya ödüyor ve biz makbuzu kontrol ediyoruz, gerekirse bankadan teyit istiyoruz. Yalnız tescili tapu yapıyor ve tescilin yapıldığı bilgisi bize geldikten hemen sonra tapu belgesini de veriyoruz.
HER SATIŞ NOTERDEN YAPILAMIYOR
Bazı satışları da noterler yapamıyor. Teminatlı ipotekli satışlarında mesela kredi çektiği zaman banka tapunun üstüne teminat koyuyor biz onu yapamıyoruz. Teminatlı olursa yapamıyoruz ya da yabancı kişilerin satışlarını yapamıyoruz. Yani kişi yabancı kişilerin alış ve satışını yapamıyoruz. Onun dışında sermayesinin yüzde 50’si fazlası yabancı bir şirkete ait olan bir şirketin gayrimenkulünün satışını da yapamıyoruz, ama yüzde 50’den az ise yapabiliyoruz. Onun dışında bağış ve trampaları yapamıyoruz. Yani bu sadece gayrimenkul satış sözleşmesi, bağış ve trampa yok. Onun dışında mesela diyelim ki miras yoluyla kalan bir yer var. Miras yoluyla kalan bir yerin mirasçıların üzerine intikali sağlanması gerekiyor ve intikali de biz yapamıyoruz. Araç satışlarının intikalini yapabiliyoruz. Gayrimenkullerin intikalini yapamıyoruz, intikali de tapu yapacak. Yani bu şekilde bazı sınırlamalar var.
EŞLERİN MUVAFAKATİNİ İSTEYECEĞİZ
Evlilik birliği devam ederken oturdukları evi satıyorlarsa eşlerden birinden muvafakat alınacak, çünkü aile konutu olabilir. Aile konutu olup olmadığı konusunda eşlerden birinden muvafakat alınacak. Eşlerin muvafakatini isteyeceğiz muhakkak aile konutuysa. Bunlara çok dikkat etmek lazım. Onun dışında bu uygulamanın noterler için tehlikeli olan tarafları var. Bir kez sorumluluk getirildi. Yani noter devlet gibi sorumlu olacak. Yani tapu ile ilgili şeylerden noter sorumlu olacak. O yüzden bu sorumluluk çok önemli. Belgeleri çok iyi incelemek gerekiyor, çok iyi tetkik etmek gerekiyor. Biliyorsunuz kimlikte sahtecilik olayları oluyor. Vekaletlerde sahte vekalet olayı olabilir. Tapularda sahte tapu olabilir. Dolandırıcılar iş başında. Uygulama daha gelmeden başlamışlar çalışmalara. Tapuda üzerinde birtakım sınırlamalar, tedbirler varsa ipotekler varsa bunları tapu kaydından çok iyi tetkik etmemiz gerekiyor. Çünkü araç satışı gibi değil, çok değerli araziler yerlerde olabiliyor ve sorumluluğu da çok fazla.”
