Şüheda PARTAL
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kumluca ilçesine bağlı Adrasan açıklarında yaklaşık 40 metre derinlikte tespit edilen ve Geç Hellenistik–Erken Roma Dönemi’ne ait olduğu değerlendirilen 2 bin yıllık Seramik Batığı’na dalış yaptı. Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü Candemir Zoroğlu ve Antalya Müze Müdürü Mustafa Demirel’in de eşlik ettiği Bakan Ersoy, dalış sonrası yürütülen kazı çalışmaları hakkında Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi ve Akdeniz Sualtı Mirası Araştırmaları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz’den bilgi aldı. Yaklaşık 2 bin yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen batıkta yer alan çanak, tabak ve amforaların büyük ölçüde bozulmadan günümüze ulaştığını ifade eden Ersoy, keşfin Türkiye ve dünya kültürel mirası açısından son derece değerli olduğunu vurguladı. Bakan Ersoy, "Yaklaşık 2 bin yıl öncesine ait bu kargo gemisinde, taşıma sırasında korunmaları amacıyla ham kille sıvanmış, iç içe yerleştirilmiş yüzlerce tabak, tepsi ve çanak keşfettik. Bu sayede seramiklerin desenleri dahi günümüze neredeyse bozulmadan ulaşmış durumda. Bu yalnızca ülkemiz değil, dünya kültür mirası için de son derece kıymetli bir keşif" ifadelerini kullandı.
'SU ALTI ARKEOLOJİSİNDE LİDER KONUMA GELDİK'
Kültürel mirasın korunması ve tanıtılmasında öncü adımlar attıklarını belirten Bakan Ersoy, "Bugün geldiğimiz noktada sadece izleyen değil, bilimsel yöntem ve teknolojiyle yön veren bir ülkeyiz. Su altı arkeolojisinde dünyada lider konuma geldik. 2025 yılı itibarıyla 4 Cumhurbaşkanı kararlı kazı, 3 müze başkanlığında yürütülen kazı ve 3 ayrı su altı araştırmasıyla bu alandaki çalışmaları sistematik ve sürekli hale getirdik" dedi.
KEMER, SU ALTI ARKEOLOJİSİNİN YENİ MERKEZİ OLACAK
Bakan Ersoy, "Geleceğe Miras" projesi kapsamında yürütülen bu bilimsel kazılarla Türkiye’nin artık su altı arkeolojisinde izleyen değil, yön veren ülke konumuna geldiğini ifade etti. Kazıdan çıkarılan eserlerin sergileneceği Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin Kemer Idyros Antik Kenti bölgesinde inşa edileceğini belirten Ersoy, Kemer’in su altı arkeolojisinin merkezi olacağını kaydetti. Kazı çalışmaları ve müze projesiyle Türkiye’nin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasının hedeflendiği bildirildi. Bakan Ersoy, "Projelendirme süreci tamamlandı. Bu ay itibarıyla inşa süreci başlıyor. Bu müze, seramik batığı ve benzeri Akdeniz çanağında su altı keşiflerinden elde edilen eserleri sergileyecek. Yenilenecek Antalya Arkeoloji Müzesi'nde de bir bölümü su altı arkeolojisine ayırarak ziyaretçileri Kemer Idyros Antik Kenti’ne yönlendirecek bir düzenleme planlıyoruz" dedi.
ÖNİZ: AMAÇ BATIKLARI DÜNYA KÜLTÜR MİRASINA KAZANDIRMAK
Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi ve Akdeniz Sualtı Mirası Araştırmaları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında Akdeniz kıyılarında yürütülen su altı kazılarına dair çarpıcı açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Öniz, “Hedefimiz, Akdeniz’deki batıkları bilimsel olarak belgeleyip dünya kültür mirasına kazandırmak” dedi.
KEMER’DE AÇILACAK MÜZE İÇİN 4 NOKTADA KAZI SÜRÜYOR
Kazıların hedeflerinden birinin, yakında Kemer’de açılacak olan Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’ne sergilenebilir eserler kazandırmak olduğunu vurgulayan Öniz, halen dört ayrı noktada kazı çalışması yürütüldüğünü belirtti.
KUMLUCA BATIĞINDA TUNÇ ÇAĞI’NDAN BAKIR KÜLÇELER
Kumluca açıklarında yaklaşık beş yıldır sürdürülen kazıda, Orta Tunç Çağı’na ait, muhtemelen Kıbrıs’tan Girit’e bakır taşıyan bir ticaret gemisi batığı inceleniyor. Bu batık, Doğu Akdeniz’deki ticaretin izlerini taşıyor.
ADRASAN’DA CAM KÜLÇELER VE EŞSİZ SERAMİKLER
Adrasan’da bulunan batıkta ise aquamarin renkli cam külçeleri tespit edildi. Ancak en dikkat çeken keşif, Geç Hellenistik-Erken Roma dönemine ait seramik batığı oldu. Öniz, başlangıçta 100 kadar tabak olduğunu düşündükleri bu batıkta, 25 farklı desende binlerce tabak bulunduğunu ve eserlerin ham kil ile sıvandığı için olağanüstü korunmuş vaziyette olduğunu ifade etti. Doç. Dr. Öniz, “Daha önce bu döneme ait bu kadar çeşitlilikte tabak formuna rastlamamıştık. Her biri bilimsel açıdan eşsiz veri taşıyor” dedi.
HAYVAN FİGÜRLÜ YELKEN DONANIMI
Geminin bir diğer dikkat çeken özelliği, ördek ve kuş figürlü bronz yelken donanımı parçaları. Bu süslemeli parçalar, dönemin estetik anlayışı ve denizcilik teknolojisine ışık tutuyor. Öniz, “2 bin yıl önce geminin yelken donanımı ördek ve kuş şeklinde bronz parçalarla süslemişler. Yani her parçanın kendi işlevi var ama özellikle hayvan desenleriyle figüre edilmiş bir batık karşımızda” ifadelerini kullandı.
DÜNYANIN GÖZLERİ KEMER’E ÇEVRİLECEK
Tüm bu buluntuların, Kemer Idyros Antik Kenti içerisinde açılacak Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergileneceğini açıklayan Öniz, “Bu batık yalnızca eserleriyle değil, yapısıyla da arkeoloji dünyasında büyük ilgi uyandıracak. Dolayısıyla hem eserleriyle hem farklı adalardan amforalarıyla hem de geminin kendisine ait metal parçalarla bizi son derece heyecanlandıran bir batık oldu. Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek bu batık tüm dünyanın ilgisini çekecek niteliklere sahip” dedi.
